17 Ağustos 2012 Cuma

YAZARLIK DERSLERİ 1


BAKIŞ AÇISI KARAKTERİ

öyküde ve romanda bakış açısı karakterini doğru seçmek önemlidir. bakış açısı karakterinden kastım anlatım dili değil, her kurguda bir bakış açısı vardır. kimi zaman baş kahramandır bakış açısı karakteri, kimi zaman bir yan karakter, kimi zaman ise birden fazladır. kurgunuzun daha başında, okuyucuya bakış açısı karakterinizi tanıtmalısınız. olaylar kimin gözünden aktarılacak en baştan belli olmalıdır ki, doğru bir okuyucu özdeşleşmesi sağlansın. 

bunu bir örnek ile açıklayalım:
"kapı çaldığında ürperdi. saatlerdir oturduğu koltukta, ne yapacağını bilemez halde kalakaldı angelina. o gelmişti, biliyordu. yine bulmuştu yerini, yine gizleyememişti izini. birazdan kapıyı yumruklamaya başlayacaktı john ve polis gelene kadar da durmayacaktı. daha ne kadar süreceğini düşündü bu kovalamacanın. daha ne kadar dayanabileceğini... işte o an verdi kararını angelina."


3. tekil şahıs ile anlatılan bu kısa alıntıda bakış açısı karakterini hemen tanıyoruz: angelina. bir sorunu olduğunu fark ediyor ve her şeyin onun için iyi gitmesini umuyoruz. 

aynı şey birinci tekil şahıs ile de anlatılabilirdi:
"kapı çaldığında ürperdim. saatlerdir oturduğum koltukta ne yapacağımı bilemez halde kalakaldım. o gelmişti, biliyordum. yine bulmuştu yerimi, yine gizleyememiştim izimi. (...)"

bakış açısı karakteri, 1. tekil şahıs ('ben' anlatımı) ya da 3. tekil şahıs ('o' anlatımı) kullanmanızla ilgili değildir, kafalar karışmasın. yukarıdaki iki anlatımda da bakış açısı karakterimiz angelina.

şimdi bir örnek daha:
"sustum. o böyle ağlarken karşımda, ne diyeceğimi bilmiyordum. ellerini tuttum. o sırada zil sesi geldi. kapı çaldığında ürperdi. saatlerdir oturduğu koltukta, ne yapacağını bilmez halde kalakaldı angelina. o gelmişti, biliyordu. yine bulmuştu yerini, yine gizleyememişti izini. korkusunu gözlerinden anlayabiliyordum."

gördüğünüz gibi son örnekte bakış açısı karakteri değişti. artık angelina'yı ve olayları anlatan kişi  bir başkası. biz okuyucular, bu kişinin gözünden göreceğiz angelina'nın başına gelenleri.

bakış açısı karakterini doğru seçmek ve bakış açısı karakterinin taşıması gereken özellikler uzunca bir yazı konusu olur. ben burada kısa bir bilgilendirme yapmak istedim sadece. umarım faydası dokunur. 

6 yorum:

  1. Sırrakalem hocam çok teşekkürler.Sayende yazarlık hakkında çok şey öğrendim.Çok faydası oldu.
    Yazarlık dersleri dizisini ilgiyle takip edeceğim.
    İyi ki Kedi Kitabevi Yazarlık Atölyesi var:)
    İyi ki Sırrakalem hocam var:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. teşekkür ederim kamikazecim, sen de iyi ki varsın :))

      Sil
  2. anlatıcı karakteri doğru seçmek gerçekten çok önemli...zira çok uzun süre kolay kolay değiştiremeyeceğiniz bir karakter ya da sesle devam etmek zorunda kalıyorsunuz....

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. kesinlikle... baktın tökezliyor kurgu, "bakış açısı karakterim mi yanlış acaba? başkasının gözünden anlatsam daha mı iyi olurdu?" diye düşünmekte fayda var :)

      Sil
  3. örtmenim peki yazarın bakışı şaşıysa ne olcek acep? Ya da mesela örneğin, çift kişilikli ise. Bi öyle bakar bi böyle bakarsa? kötü bakanın gözü çıksın mı?:P
    (Gider misin üç gün tatile.:P)

    YanıtlaSil
  4. işte o zaman çok yönlü bakış açısı olur :p

    YanıtlaSil